چرا کالاها ارزان نمي شوند؟!
دلايل سير صعودي قيمت کالاهاي اساسي
استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان با بيان اينکه برخورد با فساد بدون شناسايي متخلفان دولتي آنچنان اثربخش نيست، گفت در کوتاه مدت پيش بيني افزايش و نوسان شديد قيمت ها و 98 و به خصوص تا نوروز همچنين نرخ ارز پيش بيني نمي شود. مهدي طغياني در گفت وگو با خبرنگار ايسنا، درخصوص دلايل سيرصعودي قيمت کالاها به خصوص کالاهاي اساسي در بازار باوجود کاهش نرخ دلار، اظهار کرد: به طور قطع بخشي از دلايل افزايش قيمت ها وابسته به دلار است که بر نرخ مواد اوليه، لوازم تعميرات، هزينه هاي حفظ و نگهداري دستگاه ها و ... تأثيرگذار است و با وقوع هر اتفاقي در بازار ارز، خارجي است، با توجه به بدترين ً تأمين کننده هاي مواد اوليه که عمدتا حالت نرخ ارز تغيير مي کند.
وي با بيان اينکه بيشتر توليدکنندگان در چند ماه گذشته قيمت هاي خود را براساس بازار غيررسمي ارز تأمين کردند، گفت: مطابق نظريه چسبندگي قيمت ها در اقتصاد، با کاهش قيمت ها در بازار غيررسمي، اجناس بعد از تغيير قيمت همچنان به وضعيت موجود خود چسبندگي دارند و به راحتي و با انعطافي که قيمت ها بالا رفت، سير نزولي پيدا نمي کنند. استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان با تأکيد بر اينکه در سال جاري قيمت ها دچار شوک ارزي شد، تصريح کرد: در شرايط عادي قيمت ها به سمت بالا سوق پيدا نمي کند، چراکه تغيير براي توليدکننده هزينه بر است.
وي در خصوص اينکه چرا قيمت ها به راحتي کاهش نمي يابند، افزود: بازار ارز همچنان نياز به حفظ ثبات در طولاني مدت دارد و هنوز بسياري از توليدکنندگان و تجار به کاهش و ثبات نرخ دلار اعتماد ندارند و اين موضوع زمان بر است. طغياني با بيان اينکه باوجود کاهش نرخ دلار، قيمت ها همانند سابق نمي شود، گفت: در شرايط تورمي تمام قيمت ها در حال تغيير است و اگر نرخ مواد اوليه اي کاهش يابد به دليل افزايش قيمت هاي ديگر در سبد توليدکننده، نرخ محصول ديگر مشابه و معادل کاهش قيمت نمي تواند کاهش يابد.
وي درخصوص اينکه چرا قيمت کالاهايي که به طور مستقيم در سبد حمايتي دولت هستند رو به افزايش است، گفت: براي تعادل قيمت اين گونه کالاها نيازمند فعاليت دستگاه هاي دولتي عرضه کننده در بازار هستيم، البته موضوع قاچاق کالاها به خارج کشور نيز موجب گراني در بازار مي شود. استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان با بيان اينکه تفاوت قيمت در بازار داخل و خارج زياد نبايد فاحش باشد، گفت: ايران مرزهاي طولاني با کشورهاي همسايه خود دارد و به دليل نوسانات ارزي کالاهاي ارزبر، در خارج کشور بسيار گران تر از ايران است که البته با اعمال راهکارهايي دستگاه هاي مسئول مي توانند اقدام به کنترل قيمت ها کنند.
وي در پاسخ به اين سؤال که آيا ريشه گراني ها در بازار تنها مربوط به نوسانات نرخ ارز است، تأکيد کرد: متغير دلار در اقتصاد کوچک نيست و بسيار اثرگذار است و تغيير آن سيستم را دچار تغيير مي کند و روي افزايش نرخ تورم، بيکاري و ... بسيار تأثيرگذار است. طغياني درخصوص اينکه بازار ايران چه زماني به ثبات مي رسد، ادعا کرد: پيش بيني افزايش و نوسان شديد 98 در کوتاه مدت و به خصوص تا نوروز قيمت ها و همچنين نرخ ارز پيش بيني نمي شود. وي با اعتقاد بر اينکه هنوز در کنترل و نظارت بازار دچار مشکل هستيم، تصريح کرد: کشور هنوز در برخورد با فساد، کنترل هاي مالياتي و پولشويي به طور جدي وارد نشده است و همچنان شاهد سوءاستفاده هايي در بازار ارز و طلا هستيم. استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان تأکيد کرد: متاسفانه هنوز شاهد برخي پول هاي آلوده در سيستم بانکي هستيم و نظام مالياتي و بانکي کشور همچنان موفق به کنترل اين مسئله نشده اند.
وي با بيان اينکه برخوردهاي سخت گيرانه همچون اعدام با دلالان و متخلفان، ريسک تخلف در بازار را بالا مي برد، گفت: البته اين گونه برخوردها تنها در کوتاه مدت اثر دارد و در بلندمدت موفق نخواهيم بود، چراکه فساد و سوءاستفاده در کشور بايد به صورت سيستمي کنترل شود. طغياني بر اين باور است اگر دولت و نظام قضايي در برخورد با متخلفان بازار عزم جدي دارد، اين اتفاق بدون شناسايي متخلفان دولتي که عامل کمک به برخي بوده اند نهايي نخواهد شد هر زماني که متخلفان دولتي معرفي شدند مردم اطمينان جدي از برخورد با فساد پيدا مي کنند، اما اگر متخلفان دولتي معرفي نشود برخورد با فساد آنچنان اثربخش نخواهد بود.